Myslenja k 70lětnemu jubilejoju zakładneje kazni Zwězkoweje republiki Nimska

„Pówójnska proza za w ruinach lažecy stat“ – tak pišo wó prědk sedymźaset lět naźěłanej zakładnej kazni Zwězkoweje republiki Nimskeje casnik „Die Welt“ (H. Wefing, 2.5.2019, b. 6/7)

Ako feudalne abo hynakše staty maju teke bergaŕske staty a jich wustawy wobgranicowany pśisud, až eksistěruju we stawiznach wěsty, ale njewěsty cas. Prědny nimski bergaŕski stat, Weimarska republika, ma krotke žywjenje wót styrnasćo lět. We tom casu rozkwiśo serbske duchne a kulturne žywjenje, zachopnje teke narodne, daniž se we jeje słabosćach a we pśigótowanju fašistiskeje diktatury njepódušyjo a ze zjawnosći zgubijo.

Slědujucy fašistiski stat jo dwanasćo lět žywy, pjerwjej nježli nastanjotej pó tśich do styrich lět kněstwa wobsednikojskich mócow dwa nimskej stata. Wót njeju jo ten pódzajtšny ako Nimska demokratiska republika 40 lět žywy, njama pak charakter bergaŕskeje republiki. Ta teke 1949 załožona Zwězkowa republika Nimskeje jo pón 1990 teke naša.