ŹO, GA, CO? ZAPISK TERMINOW
Nižej nalicone terminy stoje teke w śišćanej wersiji Nowego Casnika wótśišćane.
Jolic měniśo, až znajośo wažny abo zajmny termin, kótaryž serbsku zjawnosć zajmujo,
a cośo jen našym cytarjam k wěsći daś, ga pósćelśo jen nam z e-mailom abo faksom
(glej menij „Redakcija“).
Łužyca-program
Sobotu, 19.09.2020, zeger 13:25, w rbb telewiziji
(w interneśe pód www.rbb-online.de/luzyca)
W septemberskem wudaśu moderator Christian Mattheé Was wuwita ze Serbsko-nimskego domowniskego muzeja w Janšojcach. We mjasecu lětosnych muzejowych nocow Łužyskeje muzejoweje krajiny comy Was na wirtuelne wobchójźenje muzeja pśepšosyś. Dwě něgajšnej wjednicy muzeja se dopomnjejotej na zachopjeńki muzeja. Dalšne temy magacina su mjazy drugim:
abiturje
Kak se twari flejta?
Z Dešna/Dissen. Domowniski muzej Dešno z kompleksom pód gołym njebjom pšosy zajmcow sobotu, 19. septembra, wót zeger 11:00 do 15:00, tak ako njeźelu, 20. septembra, wót zeger 12:00 do 16:00, na srjejźowěkowy temowy kóńc tyźenja. Tenraz se pśed-stajiju srjejźowěkowe instrumenty, a specielnje źo wó flejty. Za źiśi wót źaseś lět w tom ramiku póbituju workshop, w kótaremž mógu źiśi wopytaś, sebje z pśirodnymi materialijami flejtu twariś. Pón, se wě, dej se wuproběrowaś, lěc funkcioněrujo ta flejta, kak wóna klincy?
Pšose wó to, až se za to zarědowanje pśizjawijośo. To móžośo telefoniski na cysło 03 5606 256, abo z mejlku na .
Gruben-Rand-Notizen
Im Frühjahr 1996 entschließt sich Jurij Koch (*1936), ein Tagebuch zu führen. In den Mittelpunkt seiner Beobachtungen gerät dabei der dramatische Kampf eines Lausitzer Dorfes gegen seine „Grubenfahrt“. Koch dokumentiert die letzten Jahre von Horno, den Widerstand vieler Bewohner gegen die drohende Umsiedlung und, wie dieser letztlich gebrochen wurde. Zugleich beleuchtet er das Geschehen in der Welt. Sein Tagebuch ist eine Niederschrift zeitkritischer und selbstreflexiver Betrachtungen einer Landschaft, deren Umbrüche wie in einem kleinen Kosmos als Weltangelegenhiet erkennbar sind. Bei allem Ernst der Themen schreibt Koch mit Humor und sehr unterhaltsam. Eingeschoben sind literarische Texte des Autors aus den 1990er-Jahren, unter anderem ein
bislang unveröffentlichtes Romanfragment.
191 Seiten, Hardcover
ISBN: 978-3-7420-2638-5
Sprache: deutsch
Preis: 16,90 €
www.domowina-verlag.de
NOWOSĆI Z LND
Ein Tagebuch
Kśě LEAG granice pokazaś: Buźo protestne rozchójźowanje
Ze Slěpego/Schleife. Wót slěpjańskego dwórnišća zachopijo njeźelu, 20. septembra, zeger 13:30, protestne rozchójźenje pśez gólu, pśi wuglowej jamje Wochozy/Nochten. Cel jo Rowne/Rohne. Iniciatora tych „Waldspaziergänge“ w Hambachowej góli, Eva Töllerowa a Michael Zobel, buźotej prědny raz we Łužycy pódla a swóje nazgónjenja z wobźělnikami źěliś. Paul Geigerzähler, wuměłc z Barlinja ze serbskimi kórjenjami, buźo protestny špacěr muzikaliski wobogaśiś.
Daś wobźělniki špacěra te wótstawkowe pšawidła doźaržali a nagubk wobscynjony maju.
Kak wěcej serbskeg do modernych muzikowych festiwalow pśinjasć?
Z Chóric/Göritz. Łužyski institut za strategiske wobradowanje zarědujo sobotu, 26. septembra, workshop, w kótaremž dej se pśemysliś, kak by mógli se serbske elementy do modernych (elektroniskich) muzikowych festiwalow integrěrowaś. Workshop se wótmějo na terenje festiwala „Wilde Möhre“ (Chórice/Göritz pśi Kózlem/Casel. Zachopjeńk buźo zeger 11:00. Cel workshopa jo, ideje wuwjasć, ako deje se 2021 zwopšawdniś.
Workshop jo wótwórjony, njetrjebaśo se pśizjawiś. Ale gaž trjebaśo shuttle wót Drjowka/Drebkau abo wót Stareje Darbnje/Altdöbern, móžośo to napšašowaś. We paźe pótrjeby by teke jězdne kosty zarownali. Buźośo teke z wobjedom zastarane.
How maśo kontaktowe daty:
tel.: 0176 672 55 614
Molaŕ Ante Trstenjak a Serby
Z Budyšyna/Bautzen. Wósebna wustajeńca „Barby daliny. Moler Ante Trstenjak a Łužiscy Serbja“ se wótwórijo w Serbskem muzeju w Budyšysnje njeźelu, 20. septembra, a toś buźo pśistupna ten źeń wót zeger 17:30 do 19:00. Pšose wó pśizjawjenje pód 03591 270 8700 z mejlku na abo za woglěd wustajeńce w casach wót zeger 17:30, zeger 18:00 zeger abo 18:30. Wjelikosć kupki jo na 20 wósobow wobgranicowana. Zastup jo dermotny.
Nocy muzejow we Łužyskej muzejowej krajinje
Kóńce tyźenjow w septembrje budu w našom regionje połne zajmnych póbitowanjow w muzejach a techniskich pomnikach, a to w ramiku 16. nocow muzejow we Łužyskej muzejowej krajinje. Tenraz jo moto: „Wšykno se wjerśi“. How jo pśeglěd wó pśiducych zarědowanjach sobotu, 19. septembra:
Młyńske towaristwo „Lešćański młyn z.t.“ (Hornower Mühle e.V.) buźo Wam prezentěrowaś wót zeger 17:00 do 19:00 „Młynske bajki“. Wulicowaŕka bajkow Ute Fisch buźo gósći zawjasć do swěta bajkow wó starem rucnikaŕstwje. Teke pó-dajo informacije k wuwiśu a socialnym stawiznam młynow. Lešćański młyn, se wě, móžośo se teke cele w měrje woglědaś
„Stara cyglownja“ w Małem Kólsku/Klein Kölzig póbitujo wjeźenja wót zeger 18:30 do 21:30, wacej buźo wótwórjona wót zeger 17:30 do 24:00. Pokažu teke film wót zeger 20:00 do 22:30. Ceły źeń móžośo z pólneju zeleznicu jězdźiś. Za zastup do cyglownje njetrjebaśo płaśiś, ale pósćenje jo witane. Jano za jězbu ze zeleznicu dejśo płaśiś. We tej „Starej cyglowni“ móžośo se woglědaś, kak se z běłeje gliny cygle a keramika źěła. W nowo wugótowanej wustajeńcy we twarjenju cyglownje dostanjośo na tśich etažach informacije wó wužywanje togo twarjenja z wjelimi historiskimi slězynami. Dalej caka na woglědarja geologiska wustajeńca w rumnopsćach UNESCO Geoparka Mužakojski wokłon (Muskauer Faltenbogen).
Archeologisko-techniski centrum (ATZ) we Wjelcej/Welzow změjo za Was program wokoło rucnikaŕskich rědow zachadnosći wót zeger 17:00 do 21:00. Wjeźenja budu wót zeger 17:00 do 20:00. Lěc njabozac, wrjeśenko a kólasko – tematizěruju se jadnore mašiny a se wjerśece objekty, ako su wšedny źeń našych ranych prědownikow kradu změnili. Móžośo wšake źěłowe rědy sami wuproběrowaś: pśěsć móžośo wót zeger 18:00 do 19:00, z romskim bazaltowym młynom trajdu mlaś wót zeger 19:00 do 20:00. Toś te póbitowanja su dermotne. Ale za wustajeńcu ma se płaśiś regularny zastup a wjeźenje płaśi 2,50 euro.
Dolnołužyski serbski wejsny muzej we Błobošojcach/Bloischdorf zarědujo wjacor, na kótaremž „Wšo se wjerśi wokoło ludoweje reje, walcyka až do line dance“. Kupki budu wšake reje prezentěrowaś a tek sami smějośo pśez ten wjacor rejowaś, rejowański ceptaŕ buźo pomagaś. Póbituju mimo togo regionalne łakuse. Zarědowanje buźo wót zeger 16:00 do 22:00 a zastup płaśi 4 euro.
A to buźo njeźelu, 20. septembra:
W Rogowje/Hornow, w Archiwje zgubjonych jsow, buźo wót zeger 18:00 dr. Robert Lorenc z knigłow „Statistik der Lausitzer Sorben“ cytaś, ako jo napisał a pśed 130 lětami wudał dr. Arnošt Muka. Toś to drogotne žrědło, ako wó serbskej rěcy a kulturje na kóńcu 19. stolěśa informěrujo, jo dr. Robert Lorenc wót Serbskego instituta prědny raz z górnoserbskeje do nimskeje rěcy pśestajił a nowo wudał. Pśed cytanim, wót zeger 14:00 do 17:00, móžośo se woglědaś muzej, kenž wó pśesedlenjach dla wudobywanja brunice informěrujo. Wšo jo dermo.
Měsćański a industrijowy muzej w Gubinje/Guben změjo wót zeger 14:00 do 17:00 dermotny program pód motom „75 lět – sceny susedstwa“. Buźo wjeźenje pśez wósebnu wustajeńcu „Feuer & Flamme. Küchenalltag in Kriegs- und Friedenszeiten“. A móžośo proběrowaś „kłobyki z 75 lět měra“. Za źiśi póbituju graśa k temam „kłobyk“ a „kuchnja“.
