ŹO, GA, CO? ZAPISK TERMINOW
Nižej nalicone terminy stoje teke w śišćanej wersiji Nowego Casnika wótśišćane.
Jolic měniśo, až znajośo wažny abo zajmny termin, kótaryž serbsku zjawnosć zajmujo,
a cośo jen našym cytarjam k wěsći daś, ga pósćelśo jen nam z e-mailom abo faksom
(glej menij „Redakcija“).
Terminy (19.05.22)
CHÓŚEBUZ/COTTBUS
Pśedstaja „Sorbische Denkmale“
Pětk, 20. maja, pśedstaja awtorka Trudla Malinkowa knigły „Sorbische Denkmale. Handbuch sorbischer Gedenk- und Erinnerungsstätten“ (LND 2022). To buźo wót zeger 18:00 w Serbskem muzeju.
Literarna noc w bibliotece
Sobotu, 21. maja, buźo w Měsćańskej bibliotece (Barlińska droga 13/14) literarna noc, wót zeger 18:00 do 23:00. Tam lazuju wšake awtory ze swójich stwóŕbow, pśecej 15 do 45 minutow dłujko. Mjazy nimi buźo teke serbska basnikaŕka Źilka, druge su Antje Rávik Strubel, Nicola Albrecht, Rainald Grebe, André Kubiczek, Julia Schoch, Sven Stricker, Kristian Pech a młode luźe Chóśebuskeje literarneje źěłaŕnje. Dan Baron buźo muziku graś. Pšosym rezerwěrujśo pód 0355/ 38060-24 . Kórta płaśi 20 euro.
TŠUPC/STRAUPITZ
Swěźeński kóńc tyźenja
Tudy budu wót 20. do 22. maja nachwataś wupadnjony zapust. Pětk, 20. maja dajo polonejzu serbskich drastwow a reje z „nAund“. Sobotu, 21. maja, kśě camprowaś a pótom w swěźeńskem stanje rejowaś. Njeźelu źo „karnewalski“ pśeśěg pó jsy, reje za źiśi w swěźeńskem stanje a wjacor program.
Smogorjow/Schmogrow
100. jubilej wognjoweje wobory
We tej jsy swěśe kóńc tyźenja wognjowa wobora. Sobotu, 21. maja, buźo wót zeger 14:00 wuběźowanje źiśecych a młoźinskich woborow Bórkojskeg amta. Zeger 18:30 jo zmakanje wognjowych woborow a wót zeger 19:00 wuběźowanje woborow Bórkojskeg amta. Pón buźo disko. Njeźelu, 22. maja buźo wót zeger 11:00 zajtšne piwko z muziku na športnišću. Wót zeger 14:00 buźo pśeśěg woborow a towaristwow, pótom nagrona a gratulacije. Wótpołdnjo jo program za cełu familiju.
Běła Góra/Byhleguhre
Budu zgromadnje mlince jěsć
Stary konsum jsy jo zasej wótcynjony. Tam móžośo pónjeźele, 23. maja, pśiś na mlince, kafej a pśikusk, wót zeger 14:00.
Lubin/Lübben
Koncert k cesći Zejlera a Kocora
Wałtoru, 24. maja, buźo we woponowem zalu Lubinskego groda wot zeger 19:30 koncert k cesći stwóriśelowu serbskeje hymny, to groni Handrijoju Zejleroju a Korli A. Kocoroju. Wustupiś budu Waltraut Elise Elversowa (wiolina/wiola), Anna Steinkoglerowa (harfa), Heidemarie Wiesnerec (klawěr) a Ramón Jaffé (wioloncello). Zazněś buźo hymna „Rědna Łužyca“ a stwóŕby, kótarež se na to póśěguju, a to prědny raz. Toś su słyšaś kompozicije serbskich komponistow. To cełe jo wobrubjone wót wurězkow dalšnych komponistow. Zastup płaśi 15 euro, pónižony 12 euro a za wukniki 3 euro.
PolkaBEATS Open Air 2022
Lětosa buźo muzikowy festiwal „Polkabeats“ 12. raz, w Chóśebuzu, Lubnjowje, Lubinje a Łukowje z gercamiz Nižozemskeje, Brasilskeje, Italskeje, z Awstriskeje a z Nimskeje. To buźo měšańca stilow, žanrow a tradicijow, wót stwórtka do njeźele, 26. maja. Wěcej stoj how: www.polkabeats.de.
Budyšyn/Bautzen
Źěłarnicka „Wot party k borće“
W Serbskem muzeumje jo wustajeńca „Party w 21. lětstotku“. Sobotu, 21. maja, buźo tam źěłaŕnicka „Von der Parta zur Borta“, wót zeger 10:00 do 17:00. We srjejźi stoje tradicionelne ludowe pyšnjenje drastwow, to namólowanje woblica a portretowe fota. Pśizjawiś móžośo se z mejlku na , abo telefoniski na 035 91/270 87 00. Serbski muzej jo na Hróźe (Ortenburg) 3.
ŁOBJE/HALBE
Cytanje z Róžu Domašcyneju
Awtorka cyta pětk, 20. maja, zeger 19:00, serbske a nimske basni w Kejžorowem dwórnišću a wulicujo wó swójom žywjenju w Górnej Łužycy, wó jamach a wó serbskej rěcy. To słuša k cytańskemu rědoju „Halbe.Zukunft“. Wěcej jo na www.halbewelt.de, zastup płaśi 6 euro.
Lipsk/Leipzig
Sorabistiska konferenca
Wót 19. do 22. maja buźo na Instituśe za sorabistiku Lipšćańskeje uniwersity sorabistiska konferenca ku góźbje 70lětnego wobstaśa uniwersitnego sorabistiskego wukubłanja, kótaraž prezentěrujo sorabistiku w cełej šyrokosći fachowemu publikumoju a zajmowanej zjawnosći. Góźba se teke wužyjo za zmakanje něgajšnych stipendiatow Załožby za serbski lud. Pśednoski 20. a 21. maja se teke pśez live-stream wusćelaju. Ceły program jo how namakaś: https://sorb.philol.uni-leipzig.de/start/aktuelles/details/news-id/9288/. Zmakanje něgajšnych stipendiatow buźo 19. maja wót zeger 17:30 w „Doldenmädel Braugasthaus“, Bayrischer Platz 1. Pśednoski w bogatej licbje a z wobšyrnym wótbłyšćenim sorabistiskich slěźenjow budu dnja 20. a 21. maja w bibliotece „Bibliotheca Albertina, Vortragssaal“ na droze Beethovena 6, 04107 Lipsk. Stream buźo pětk wót zeger 10:00 do 18:00, a sobotu wót zeger 9:00 do 16:30.
Kalawa/Calau
Prezentacija serbskeje fible
Pśed 350 lětami jo wujšła serbska fibla, a gano jo se namakał slědny eksemplar togo „Wendisch Buchstabir Büchlein“. Prof. Michael Ermel z Barlinja jo wuslěźił, až ta prědna fibla w serbskej rěcy póchada wót kalawskego šularja Jura Ermela (ca. 1595–1669). Spěchowańske towaristwo za serbsku rěc w cerkwi prezentěrujo ze Šulu za dolnoserbsku rěc a kulturu bibliofilne nowowudaśe teje fible w kalawskej Serbskej cerkwi stwórtk, 19. maja, zeger 18:30. Tam buźo nabóžnina, profesor Ermel powěda wót ceptarja Jura Ermela a Hartmut S. Leipner wót nowego wudaśa teje fible. Na kóńcu buźoMadlena Norbergowa buźo powědaś wót „Dolnoserbskeje rěcy źinsa“.
„Łužyca“ – serbski magacin
21.05.2022, zeger 13:30 do 14:00
(w interneśe pód www.rbb-online.de/luzyca; wóspj. 25.02.2017, 11:30 – 12:00 w MDR telewiziji)
Pla dańskeje mjeńšyny
Za tym ako jo moderator Christian Matthée wjele lět rozpšawjał z Dolneje Łužyce wó Serbach, pódajo se na drogu k tśim dalšnym awtochtonym mjeńšynam a ludowym kupkam w Nimskej - tenraz k dańskej mjeńšynje.
Naš moderator drogujo do pódpołdnjowego Šleswiga mjazy dańskeju granicu a rěku Eider (dański Ejderen). How jo žywych jadnab 70.000 luźi, kótarež pśisłušaju dańskej mjeńšynje. Christian Matthée wobglědujo sebje „lawski běg“ - lěto wob lěto event z běgami, drogowanim a pógromadnosću pśecej k nalěśu, woglědajo do źiśownje a šule dańskeje mjeńšyny, źož se wósebnje zajmujo za wobchadanje z dańskeju rěcu. Politiski zastupujo dańsku mjeńšynu Pódpołdnjowo-šleswigski wólaŕski zwězk - SSW. Moderator jo pódla pśi wuzwólowańskem wójowanju. W Dansk Centralbibliotek, Dańskej centralnej bibliotece we Flensburgu, nadejźo Christian Mattheè partnarjow za rozgrono wó stawiznach dańskeje mjeńšyny a se zmakajo z koparjami młoźinskego zwěstka dańskeje wubranki, kótarež kśě se lěśe wobźěliś na Europeaźe, europskich mejstaŕstwach koparjow narodnostnych mjeńšynow, w Korutańskej.
Wusćełanje móžośo glědaś jano w bramborskem rbb kanalu!
Pokažu „To žywjenje we jsy“
Z Města/Cottbus. Hyšći až do 29. maja pokažu w Bramborskem krajnem muzeju za moderne wuměłstwo „Dieselkraftwerk“ wustajeńcu „DORFLEBEN. Fotografien seit den 1970er-Jahren bis heute“. Źaseś fotografow jo zapópadnuło to wejsne žywjenje, mjazy nimi Jürgen Maćij a Thomas Kläber. Fota su teke z Groźišća a Bělina, wóni njejsu njeznate, a wótbłyšćiju to žywjenje we jsach wót 1970 lětach sem.
Kuždy tych źaseś fotografow ma pitśku hynakšy fokus: Ten jaden pokažo to śěžke źěło w rolnikaŕstwje pjerwjej, wjasele rundy w kjarcmje, dalšny to camprowanje a zasej hynakšy jo wótmólował, kak duchtaŕ jo ducy na lanźe. Wźeśjo: Tak bogate ako źinsa njejsu luźe w pjerwjejšnych lětźasetkach byli.
Chtož wótcakujo nowy wid abo nowe perspektiwy, drje njebuźo wjele namakaś. Atmosferu zachadnosći, kótaraž njejo tak daloko pšec, jo pak derje wucuś. To jo slědnu njeźelu, na „Dnju muzeja“, pśiwabił woglědarjow ze stronow wokoło Frankfurta/Odra. Jaden muski, wón jo był 66 lět stary, jo gronił: „Som ducy z motorskim, ako cil som se wuglědał tu chóśebusku wustajeńcu. Som ga wótrosł we jsy, a te fota how mě slědk wjedu do źiśecych lět.“
Ten muzej pśi Amtskem kališću jo wót wałtory do njeźele wótcynjony wót 11:00 do 19:00.
