Z Halby/Halbe. Wokoło teje jsy jo była drje slědna, tšašna a wjelika bitwa slědneje swětoweje wójny, „Halbski kóśeł“ jo kradu znaty. Tam jo w aprylu 1945 wjelike wójowanje było. Te, kenž su pódla byli a pśežywili, gronje až to jo było inferno a hela na swěśe. Wjele źaseś towzyntow su wumrěli, mjazy nimi 10.000 ciwilistow, teke z našych serbskich jsow. Ako spomnjeśe jo wót lěta 1951 nastał „Gólny kjarchob Halbe“, wó to se wjelgin starał faraŕ Ernst Teichmann z Harca. Wón jo był 1947 na woglěźe we Halbje, jo wiźeł te prowizoriske rowy a jo słyšał wót tych wjelesych njabogich, kenž hyšći we tej wokolinje su lažali. Rozmjej: wumarliki nimskich woporow su luźe z wokolnosći nejpjerwjej někak zakopali. Akle šesć lět pó wójnje jo nastał ten źinsajšny kjarchob, a Teichmann jo pśišeł do Halby. Kśice ako dopomnjeśe njejo ten ateistiski stat kśěł měś. Źož źinsa stoje tśi kśice gromadu, stoje ako symbol Ludowego zwězka za wobstaranje wójnskich rowow. Ten zwězk jo pśewzeł to wopomnišćo 2002. Wjele kamjenjow how jow, jadnab 24.000 luźi su how połožyli do rowa. Rědko stoj něźi mě, młogi raz „1 Unbekannter“ abo „91 Kriegstote“.