Z Barlinja/Berlin. Južo dlej ako dwa lěśe łazy corona-wirus pó swěśe a jo hyšći ducy we wšakich wariantach abo mutacijach. Eksperty su tencas warnowali, až w pśiroźe cakajo wěcej wirow, tak pomjenjony coonosy (Zoonosen), kenž mógu wót zwěrjetow do cłowjeka pśeskócyś, mutěrowaś a pótom dalšne epidemije abo pandemije wubuźiś. A tak jo to pśišło.
Mjaztym jo teke Swětowa organizacija za strowotu (WHO) wuwołała strowotne nuzowe połoženje mjazynarodneje wuznamnosći (Gesundheitliche Notlage mit internationaler Tragweite) a Robert-Koch-Institut (RKI) stawnje wudajo licby padow – a to nowego wirusa dla. MPX-wirus (Monkeypox Virus) pśenosujo nałpowe poki, schórjenje, kenž pla wětšyny cłowjekow milnje pśeběgujo a wót samego žyjo. Ale za źiśi a wósobow ze słabym imunowym systemom móžo wirus wjelgin tšachotny byś.
Nałpowe poki se pśenosuju wót kóže do kóže, pśi wuskem kontakśe, tak ako wobejmjeśu, masěrowanju, póškanju a seksu - wósebnje gaž druga wósoba ma južo symptomy ako wusypowanje, tšocki, puchoŕki abo rany na rukoma, nogoma, brusće, woblicu, w gubje abo na genitalijach.